آینده اینترنت

بیان چگونگی پیشرفتهایی که در فضای اینترنت اتفاق میفتد. مفاهیمی مانند اینترنت هوشمند،  اینترنت اشیاء و اینترنت خلاق و….

مقدمه

فکر می‌کنید ۵ سال دیگر دنیا چه شکلی خواهد شد؟ الان از چه وسایلی استفاده می‌کنید که آن موقع دیگر به کارتان نمی‌آید؟ چگونه با دنیای پیرامون‌تان ارتباط برقرار خواهید کرد؟ ۱۰ سال دیگر چطور؟ تصورتان از ۲۰ سال دیگر چیست؟ به نظرتان اینترنت چه نقشی در این تغییرات خواهد داشت و خود اینترنت چه تغییری خواهد کرد؟

داشتن تصوری از آینده برای ما انسان‌ها مهم است. تا بتوانیم برای مواجه با آینده آماده باشیم، در این‌صورت مهارت‌های لازم را کسب می‌کنیم. اصلاً چرا ما منتظر بنشینیم تا بقیه آینده را به وجود بیاورند؟! با داشتن تصور خوبی از آینده ما هم می‌توانیم خودمان بخشی از آن را بسازیم و به راه‌اندازی تجهیزات و شغل‌های جدید فکر کنیم. البته پیش‌بینی آینده قطعی نیست ولی می‌توان برحسب جهت حرکت روندهای فعلی تخمین خوبی از آینده داشت. در این مقاله می‌خواهیم با هم کمی به آینده اینترنت و تبعات آن فکر کنیم.

شبکه جهانی اینترنت

بیاییم یک بار با هم تعریف اینترنت را مرور کنیم: اینترنت شبکه‌ شبکه‌ها است که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده است. (internet, n d)

  در حال حاضر کامپیوتر، تبلت، تلفن همراه و یا تلویزیون شما به اینترنت وصل هستند. ممکن است این تجهیزات هر کدام به تنهایی به اینترنت وصل شده باشند یا شما میان آن‌ها شبکه خانگی برقرار کرده باشید. به نظرتان آیا امکان دارد در آینده یخچال آشپزخانه، لباس ورزش و چراغ خوابتان هم به این شبکه وصل شوند؟ کفش‌های پدر بزرگ یا گیاهان مزرعه او چطور؟

افراد و مؤسساتی در دنیا وجود دارند که آینده اینترنت را پیش‌بینی می‌کنند. آن‌ها می‌گویند استفاده ما از اینترنت بسیار بیشتر خواهد شد. حتی آن قدر از اینترنت استفاده می‌کنیم که “دیگر اینترنت ناپدید خواهد شد”. جمله عجیبی است، نه؟ روزهایی که همه چیز، حتی بدن شما به اینترنت وصل هستند یا به اصطلاح «متصل»[۱] اند. در این‌صورت دیگر اینترنت را حس نخواهید کرد و مثل هوایی که نفس می‌کشید، مشغول استفاده از آن هستید و وجودش برایتان عادی و مسلم است.

شما می‌توانید به راحتی بخشی از آینده را به کمک مقایسه اینترنت در امسال با دو سال پیش توصیف کنید. مثلاً می‌توانید از اینکه امسال چند نفر از دوستان شما صاحب گوشی هوشمند شده‌اند، پیش‌بینی کنید که تعداد افراد بیشتری در نقاط مختلف دنیا با ابزارهای مختلف خود به اینترنت متصل خواهند شد. پیش‏بینی شده که تعداد ابزارهای آنلاین در سال ۲۰۲۰ به ۲۵ میلیارد خواهد رسید (Gartner, 2014). به‌علاوه می‌توان حدس زد که سرعت اینترنت هم بیشتر می‌شود. نمودار زیر طبق روند تغییر افزایشی سرعت اینترنت از گذشته، سرعت آینده را پیش‌بینی می‌کند.(Frey, 2015) همان‌طور که می‌بینید سرعت رشد اینترنت به صورت نمایی رو به افزایش است.

در این شرایط به اشتراک گذاشتن کلیپ‌های ویدئویی با سرعت بسیاری افزایش می‌یابد و ما کاربران زمان بسیاری را صرف دسترسی و استفاده از محتوای تصویری و ویدئویی خواهیم کرد؛ تا جایی که بخش زیادی از داده‌ها و اطلاعات به جای قالب متنی در این قالب‌های تصویری و ویدئویی عرضه خواهد شد. متخصصان می‌گویند تماشای فیلم‌هایی که در یک ماه از سال ۲۰۲۰ در اینترنت منتشر می‌شود، ۵ میلیون سال طول می‌کشد! ( Cisco ,۲۰۱۷)

مرز تجهیزات در حال برداشته شدن است و محتوا و سرویس‌های اینترنتی تقریباً از طریق هر تجهیزی، همه جا و همه زمان در دسترس است. در آینده نزدیک شما می‌توانید از طریق ساعت مچی‌تان به اینترنت وصل شوید، پیام بفرستید، نقشه رسیدن به شب شعر را ببینید و کرایه تاکسی‌تان را پرداخت کنید.

در سال‌های آتی ما با مجموعه‏‌ای از چیزهای متصل به اینترنت در اطراف‏مان، از طریق قابلیت‏‌های ‌حرف‌زدن و ‌لمس‌کردن در تماس خواهیم بود. جالب است که متخصصان پیش‏بینی کرده‌‏اند که قابلیت اتصال مغز به شبکه و ارسال دستورهای انسانی از این مسیر هم فراهم خواهد شد.

اینترنت هوشمند

اینترنت روز به روز هوشمندتر می‌شود، طوری‌که مثل یک فرد پیش‌گو از آینده به شما خبر می‌دهد و با پیشنهادهای خود شما را غافلگیر می‌کند! فرض کنید می‌خواهید تعطیلات نوروز سال بعد به یک شهر توریستی شلوغ بروید و نگران وضعیت آب و هوا، محل اقامت و برنامه خود برای رفتن به مکان‌های دیدنی آن شهر هستید. اما جای نگرانی نیست؛ این پیش‌گو می‌تواند وضعیت آب و هوای نوروز سال بعد آن شهر را به شما بگوید و بهترین اقامتگاه را از لحاظ دسترسی به مکان‌های دیدنی، خرید و تفریحی آن‌جا به شما پیشنهاد دهد. در این‌صورت شما می‌توانید از همین الان اقامتگاه خود را رزرو کنید. اینترنت به شما برنامه زمان‌بندی مناسبی برای سفرتان ارائه می‌کند که کمترین زمان را در ترافیک معطل بمانید، خوشمزه‌ترین غذاهای محلی را بخورید و از بهترین مراکز خرید سوغاتی بخرید.

قسمت جالب‌تر پیشنهاد اینترنت به شما این است که این پیشنهاد فقط مخصوص شماست. یعنی اگر خاله شما بخواهد به همین سفر برود، پیشنهاد دیگری برای غذا و مراکز خرید و تفریحی دریافت می‌کند. زیرا اینترنت شرایط، علایق، تعلقات و نظرات شما و خاله جان را می‌شناسد. ذائقه غذایی وی با شما فرق دارد و هم‌چنین سلیقه او در انتخاب مرکز خرید بر اساس قیمت‌ها است و با نظر شما که بر اساس کیفیت اجناس مکان خرید خود را انتخاب می‌کنید، متفاوت است. اینترنت به شما مراکز تفریحی هیجانی و به خاله جان مراکز تاریخی آن شهر را پیشنهاد می‌دهد.

حالا سوال این است که اینترنت این همه اطلاعات عجیب را چگونه به‌دست می‌آورد؟ پاسخ این است که این‌ها همان اطلاعاتی است که از طریق خود شما، خاله جان، مسافران به آن شهر، دوربین‌ها و تجهیزات تعبیه شده در سطح شهر و … به او داده‌ شده است.

رفتارهای روزانه ما در صفحات وب و شبکه‌های مجازی شامل “می‌پسندم”[۲]هایی که زیر دستور آشپزی یک غذا علامت می‌زنیم، کامنت‌هایی که در جواب یک پست خاطره از سفر می‌نویسیم، عکس‌هایی که از مکان‌های مختلف به اشتراک می‌گذاریم[۳]، تعداد بازدیدهایی که از یک مطلب می‌کنیم، کلمات کلیدی‌ای که به دنبالشان در اینترنت جستجو می‌کنیم و …..  همه اهمیت دارند. اینترنت با ثبت این رفتارها، به مجموعه گسترده‌ای از داده‌هایی که روزمره میان مردم تبادل می‌شود، دسترسی پیدا می‌کند که به آن‌ها کلان داده[۴] گفته می‌شود. علاوه بر این کلان داده شامل اطلاعات شبکه‌های حسگر، مدارک پزشکی و … است. جمع‌آوری و تحلیل کلان داده برای استخراج اطلاعات مفید، احتیاج به الگوریتم‌های پیچیده داده کاوی[۵] و کامپیوترهای پرسرعت دارد. در حال حاضر به‌طور محدود این الگوریتم‌ها به کار گرفته می‌شوند اما در آینده پیشرفت‌های خوبی در این حوزه صورت خواهد گرفت.

چند نکته درباره کلان داده وجود دارد. اول آنکه واضح است وقتی هویت شما در ایمیل، شماره موبایل یا آدرس منزلتان مشخص است، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به شما ورود به حريم خصوصي‌ محسوب می‌شود. دوم آنکه ممکن است فکر کنید کلان داده از داده‌هايي است كه هويت آن مشــخص نيست، پس جای نگرانی وجود ندارد. اما مسئله دقیق‌تر از این است. با کلان داده جریان فکری و رفتاری گروهی از مردم شناسایی می‌شود. مثلاً دانش‌آموزان متوسطه دوم یک شهر به کدام سبک موسیقی علاقه دارند یا چه مکان‌های تفریحی را ترجیح می‌دهند.

آگاهی اینترنت از علاقه‌مندی‌های شما، دارای مزایا و معایبی است. در نگاه اول اینکه اینترنت طبق علایق شما نتایج جستجو در یک موتور جستجو را می‌آورد، تبلیغات بازرگانی به ایمیل‌تان ارسال می‌کند یا در کنار صفحات آن به شما نمایش می‌دهد، یک اتفاق خوب است که در وقت شما صرفه جویی می‌کند و شما را در حوزه کاری و علایق خود عمیق‌تر می‌کند. اما از طرف دیگر شما کم‌کم محدود می‌شوید به افراد و افکار مشابه خودتان و یا افکاری که اینترنت دوست دارد شما به آن بیاندیشید. با لینک‌های تودرتوی وب[۶]شما از صفحه‌ای به صفحه دیگر در اینترنت هدایت می‌شوید.  نکته دیگر آنکه اگر در آینده مشغول به کار در یک پست سیاسی مهم کشور شوید، افراد ماهر می‌توانند اطلاعات محرمانه شما را به راحتی از اینترنت به‌دست آورند. آیا این وضعیت شما را نگران نمی‌کند که اطلاعات خصوصی‌تان دست افراد دیگر است؟ به نظر می‌رسد بهتر است ما مواظب “سایه”ای باشیم که از خود در اینترنت به جا می‌گذاریم.

اینترنت اشیاء یا IoT

آینده اینترنت ارتباط تنگاتنگی با اینترنت اشیا یا چیزها (IoT)[۷] دارد. تعریف دقیقی برای IoT وجود ندارد اما می‌توان آن را  به صورت اتصال حجم ‌وسیعی از اشیا به شبکه در بسترهای جدید توضیح داد. این اتصال فقط برای ارسال اطلاعات اشیا به سمت انسان نیست، بلکه آن‌ها نیز در ارتباط با یکدیگر هستند. (به زبان دیگر، ارتباط ماشین به ماشین و ماشین به انسان گسترده‌تر خواهد شد). شبکه‌ای از اشیا که سعی در کنترل خودکار خودش را داشته باشد. IoT زمینه را برای زندگی در خانه، روستا و شهر هوشمند آینده فراهم می‌کند. پنج موقعیت بدن انسان، منازل شخصی، گروه‏ها و جماعت‏‏ها، محیط زیست و کالا و خدمات برای دسترسی به IoT پیش‏بینی شده است. (عصر ایران. بی تا) و (طیف، ۱۳۹۵، ص ۴۱)

برای بدن انسان تجهیزات مربوط به سلامتی، تناسب اندام، سرگرمی، نظامی و غیره را می‌توان نام برد که اطلاعات وضعیت پزشکی افراد را گردآوری و ارسال می‌کنند. فناوری‏های پوشیدنی روی بدن انسان و فناوری‏‌های کاشتنی در بدن انسان دو مجموعه مهم هستند. هم بیماران، کودکان و سالخوردگان و هم افراد عادی برای تفریح و ورزش از این تکنولوژی استفاده خواهند کرد.

در شکل زیر مثال‌هایی از فناوری‏های پوشیدنی را مشاهده می‌کنید. ممکن است تابه‌حال نام برخی از این‌ها را شنیده باشید، اما در آینده تنوع و قابلیت‌های آن‌ها در میزان داده جمع‌آوری شده، سرعت ثبت، تحلیل‌هایی که روی آن‌ها انجام می‌شود و ارسالشان به ابزارهای دیگری مثل گوشی هوشمند، تبلت و غیره بیشتر خواهد شد.

در المپیک ۲۰۱۶ از IoT برای جمع‌آوری داده ورزشکاران و تحلیل آن اطلاعات استفاده شد. برای این‌کار تجهیزات کنترلی به بدن ورزشکار نصب کردند و داده‌های ذخیره شده او را به نرم‌افزار تحلیل‌گر یا فرد متخصص ارسال کردند (Burns, 2016). پیش‌بینی می‌شود که به کمک راهکار IoT مربی می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت ورزشکار خود داشته باشد و بر اساس آن‌ها تصمیمات بهتری برای تغییر تاکتیک‌های او بگیرد. مثلاً مربی می‌فهمد ورزشکارش چه غذاهایی خورده است، چه میزان کالری مصرف کرده است، هر ضربه او چه سرعت یا قدرتی دارد یا به کدام سمت وارد شده، بدن او در چه وضعیتی از سلامتی به سر می‌برد. راهکار IoT به تیم پزشکی هم اطلاعاتی مثل وضعیت جسمانی ورزشکار، درد یا فشار احتمالی، داروهای مصرفی و مورد توصیه را می‌دهد. ممکن است تیم پزشکی بخواهند خود این اطلاعات را تحلیل کنند یا از نرم‌افزار برای تحلیل آن کمک بگیرند. تیم داوری مسابقات هم می‌تواند از راهکار IoT استفاده کند تا خطاها و تقلب‌های احتمالی ورزشکاران را متوجه شود و برنده را بصورت دقیق معلوم کند. (طیف، ۱۳۹۵، ص۹)

به کمک ساعت هوشمند پایش سلامت انجام می‌شود. با ساعت هوشمند می‌توان موسیقی شنید، برنامه‌ی روزانه ثبت کرد، از اخبار و وضعیت آب‌ و هوا مطلع شد، مسیر‌های مختلف را روی نقشه پیدا کرد و در مجموع هر نیازی را که شما از دستگاه هوشمند خود توقع دارید، برآورده کرد. کاربرد دیگر پرداخت پول با ساعت هوشمند است. (Samsung, n d) و (Apple, n d)

منازل ما، فضای دیگری برای رشد IoT خواهند بود. بزودی بسیاری از وسایل موجود در خانه به اینترنت متصل می‏‌شوند و امکان تعامل با آن‌ها در داخل خانه یا از راه دور برقرار می‌شود. شما از مدرسه به منزل خود باز می‌گردید و به محض اینکه وارد منزل می‌شوید، موسیقی‌ای که با گوشی هوشمند خود در حال گوش کردن هستید، به طور خودکار از پخش‌کننده منزل شما شنیده خواهد شد. از روی مبل بلند می‌شوید و در این حال تلویزیون هوشمند شما خود به خود خواموش می‌شود زیرا دارای دوربین‌هایی است که حرکات شما را زیر نظر دارند. (Smith, 2015) یخچال منزل شما زمانی که پنیر تمام می‌شود با ارسال پیامی به شما، این موضوع را به شما اطلاع می‏‌دهد. تلفن هوشمند نیز زمانی که شما به سوپر مارکت نزدیک شوید به شما تمام شدن پنیر را یادآوری می‌کند. ممکن است شما به یخچال برنامه‌ای داده باشید که خودش سفارش خرید را به سوپر مارکت داده باشد. مسواک شما احتمالاً در آینده آنقدر هوشمند شده است که بتواند هر زمان که مشکلی را در دندان‏های شما تشخیص دهد، از دندان‏پزشک‏ برای شما وقت بگیرد.

در آینده‌ای دورتر، تراشه‌ای در مغز شما گذاشته خواهد شد که با آن می‌توانید با وسایل خانه و محل کارتان ارتباط برقرار کنید. وقتی با خود “فکر می‌کنید” که تلویزیون را روشن کنید، آن روشن می‌شود و وقتی در تخت خود خوابیده‌اید و حوصله بلند شدن از جای خود را ندارید، می‌توانید در ذهنتان به چراغ اتاق دستور دهید که خاموش شود. ( futuretimeline, n d)

این بخشی از توصیف خانه هوشمند شما بود. شهر شما هم هوشمند خواهد شد و حتی روستای شما. دنیای این شکلی را دوست دارید؟ چه مشکلاتی ممکن است ایجاد کند؟

پیش‏بینی شده که نرم‌افزارهای تلفن‏های هوشمند، تبلت‌ها و تجهیزات دیجیتال دیگر، امکان ردیابی و بازخوانی حرکت سطوح مختلف جمعیتی را فراهم می‌‌کنند. استفاده از این پیشرفت نتایج زیادی دارد. مثلاً سیستم‏‌های هوشمند می‏توانند توزیع برق و آب را به‏ صورت مؤثرتری انجام دهند و اتلاف انرژی‏ را کم کنند. مثال دیگر آن که IoT کمک می‌کند تا شرکت‌های تبلیغاتی، اطلاعات رفتاری شرکت کنندگان در همایش تازه‌های روبوتیک را به‌دست آورند و بفهمند چه مکان‌های تفریحی را انتخاب‌ می‌کنند و کدام محل‌های خریدی مورد علاقه آن‌ها می‌باشند. آن‌ها از این اطلاعات برای تبلیغات موثرتر و هدفمند استفاده خواهند کرد.

کالاها و خدمات نیز می‏توانند در کارخانه‌‏ها و چرخه‌‏های تولید به حسگرهایی مجهز شوند تا بتوانند همیشه متصل باشند. دراینصورت خریدار می‌تواند از برخی خدمات پس از فروش بصورت اینترنتی استفاده کنند و فروشنده می‌تواند به کمک IoT پیگیری‌ وضعیت عملکرد کالا باشد. این حوزه از IoT نقش عمده‌ای در شهر هوشمند باکیفیت دارد. هزینه‌ها و زمان در شهر هوشمند کنترل می‌شود. مثلاً با اتصال سنسور به چراغ‌های برق، آن‌ها در زمان‌های لازم روشن می‌مانند. کنتورها و انواع تجهیزهای اندازه‌گیری هوشمند کار جمع‌آوری اطلاعات را با هزینه کمتر و سرعت بالاتر پیش می‌برند. با ارتباط تجهیزات کنترل ترافیک به مراکز اورژانس و آتش‌نشانی، آن‌ها مسیر خود را در کوتاه‌ترین زمان طی خواهند کرد. هم‌چنین با گسترش خودروهای متصل ترافیک و تعداد تصادفات زنجیره‌ای کم می‌شود و پیدا کردن محل پارک ساده‌تر می‌گردد. (طیف، ۱۳۹۵، ص ۱۱،۱۲، ۲۵ و ۳۳)

محیط زیست، مکان دیگری برای نصب ابزارهای متصل و جمع‌آوری داده‌ها خواهد بود تا متخصصان به‌طور مستمر از مسائل و مشکلات زیست‏ محیطی مطلع شوند. IoT کمک می‌کند تا داده‌هایی پیرامون وضیعت جنگل‎ها، آب‏ها، رطوبت خاک، سطوح آلودگی، فعالیت معادن و غیره به‌دست آید.

IoT در کشاورزی و حفاظت حیوانات هم تاثیرگذار است. کشاورزان می‌توانند با کمک داده‌های حاصل از حسگرهایی که در مزارع و باغ‌ها نصب کرده اند، از راه دور بر وضعیت کشت خود نظارت داشته باشند. در نظر داشتن حرکات، نحوه تغذیه و سلامت حیوانات در مناطق حفاظت شده به کمک نصب حسگر و جمع‌آوری و تحلیل این اطلاعات کمک خوبی به دانشمندان است. (صنعت‌جو، ۱۳۹۵الف)

واقعیت مجازی

علاوه بر IoT، آینده اینترنت ارتباط تنگاتنگی با واقعیت مجازی (VR)[۸] دارد. واقعیت مجازی فناوری‌ای است که در آن کاربر محیطی مجازی را جلوی چشمان خود مشاهده می‌کند و با حرکت دادن سر و بدن خود با آن محیط مجازی تعامل دارد. این تعامل بصورت تصویری، صوتی یا لمسی خواهد بود. وقتی شما یک هدست واقعیت مجازی را روی سر خود می‌گذارید، با چشمان خود محیط غیرواقعی‌ای را می‌بینید که تحت تاثیر تغییر مکان اجزای بدن شما تغییر می‌کند. اما پس از مدتی ذهن شما خواهد پذیرفت که این یک محیط واقعی است!

این محیط واقعیت مجازی توسط واقعیت مجازی نرم‌افزارهای خاص هدست ایجاد می‌شود. واقعیت مجازی یا به‌صورت گرافیک رایانه‌ای و سه بعدی یا فیلم یا تصاویری ۳۶۰ درجه از محیط واقعی هستند. در حال حاضر واقعیت مجازی کاربردهای متعددی در بازی و سرگرمی، توریست، بهداشت، آموزش، خودروسازی، نظامی و غیره دارد و این کاربردها روز به روز در حال افزایش است. شما می‌توانید چند مورد از کاربردها را حدس بزنید؟ (بی نا، بی تا)

به دلیل افزایش سرعت اینترنت و همه‌گیر شدن آن، آموزش تحولی بنیادین خواهد کرد. گسترش مدارس و دانشگاه‌های مجازی و ارائه دروس به صورت آنلاین فرصت‌های برابر را برای مردم فراهم می‌سازد و هزینه‌های آموزش را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. علاوه بر این دانش‌آموزان امکان مشارکت گسترده‌تر در تهیه محتوای آموزشی و بحث و گفت‌وگوی بیشتر دارند. به کمک واقعیت مجازی شما می‌توانید آموزش‌های جالبی ببینید. مثلاً در کلاس روی صندلی خود نشسته‌اید اما مشغول جابه‌جا کردن لایه‌های مغز انسان با انگشت خود هستید. یا بدون داشتن تجهیزات آزمایشگاهی، آزمایش‌های پیچیده را انجام می‌دهید.

در آینده‌ای دورتر شما در واقعیت مجازی غوطه‌ور خواهید شد؛ از چیزی که وجود ندارد یک احساس واقعی با تجربه حس‌های دیدن و شنیدن و لمس کردن خواهید داشت، طوری‌که نمی‌توانید به راحتی میان آن و دنیای واقعی تفاوتی قائل شوید. ذهن شما با هوش کامپیوتر ترکیب می‌شود.

در این‌صورت به جای تماشای بازی روی صفحه نمایش، شما از طریق مغز و سیستم عصبی خود بازی را حس خواهید کرد. ربات‌های بسیار کوچکی در اندازه سلول‌های خون شما به نام نانوربات به بدن شما تزریق می‌شوند. این ربات‌ها نرون‌های مغز شما را تحریک می‌کنند و حس‌هایی مثل دیدن و شنیدن را به‌وجود می‌آورند. مثلاً وقتی می‌خواهید یک واقعیت شبیه‌سازی شده را تجربه کنید، نانوربات‌ها سریع به مکان خود می‌روند، همه ورودی‌هایی که از حس‌های واقعی می‌آیند را متوقف می‌کنند و آن‌ها را با سیگنال‌های متناظر با محیط مجازی جایگزین می‌کنند. اگر شما تصمیم بگیرید بدن خود را بطور معمولی حرکت دهید، نانوربات جلوی حرکت ماهیچه را در دنیای واقعی خواهد گرفت و به‌جای آن موجب می‌شود که بدن شما به صورت مجازی در بازی حرکت کند. این اتفاق موجب می‌شود در حالی‌که سر جای خود نشسته‌اید، حس حرکت‌ و فعالیت شدید داشته باشید. این نوع پیشرفته از واقعیت مجازی تنها محدود به بازی نیست، بلکه در آموزش، مراقبت‌های پزشکی و محیط زیست نیز کاربرد دارد. صنعت توریست نیز متحول خواهد شد. زیرا در آینده ما به‌جای طی کردن مسافت زیاد‌ و هزینه سفر، می‌توانیم در خانه خود بنشینیم و از دیدن و لمس کردن مناطق زیبای توریستی لذت ببریم. ( futuretimeline, n d)

واقعیت افزوده[۹]

در واقعیت افزوده، محتوای شبیه‌سازی‌شده به دنیای واقعی فرد افزوده می‌شود تا شما بتوانید در دنیای واقعی، دنیای مجازی را تجربه کنید. در واقعیت افزوده هنگامی‌که شما مشغول دیدن دنیای واقعی از طریق زاویه دید دوربین موبایل، تبلت، وب کم، عینک و غیره هستید، اشیاء جدید یا اطلاعاتی مانند متن، تصویر و ویدئو به دنیای واقعی اضافه می‌شود. فرق واقعیت افزوده با واقعیت مجازی در آن است که شما با کمک سخت‌افزار واقعیت مجازی، می‌توانید خود را در محیطی ببینید که در واقعیت وجود ندارد ولی کاملا حس واقعی را به شما القا می‌کند.

در حال حاضر کاربردهای متنوعی از واقعیت افزوده در دنیا و ایران وجود دارد و با پیشرفت سیستم‌های پردازشی و تجهیزات سخت‌افزاری استفاده از آن در آینده بسیار گسترده خواهد شد، به‌طوری‌که از خود خواهیم پرسید “مردم چند سال پیش چطور بدون واقعیت افزوده زندگی می‌کردند؟!”

 شاید نام بازی پوکیمون گو را شنیده باشید. این بازی بر اساس واقعیت افزوده طراحی شده است: همین‌طور که در خانه یا خیابان قدم می‌زنید موجوداتی را می‌بینید که به محیط اطرافتان اضافه شده‌اند.

واقعیت افزوده علاوه بر کاربردهای متنوعش در زندگی روزمره و کسب و کار، به زودی به کمک IoT می‌آید تا اطلاعات مربوط به آن را به صورت نمای گرافیکی تبدیل کند.

واقعیت افزوده بر سه محور الگو، مکان و حرکت است. در واقعیت افزوده “مکان محور”، نرم افزار محتوای کاربردی را بر اساس اطلاعات مکانی که از حسگرهای گوناگون دستگاه نظیر قطب نما، موقعیت یاب جهانی[۱۰] (برای تعیین موقعیت جغرافیایی)، شتاب سنج (برای تعیین زاویه دستگاه و جهت حرکت)، گردش نما (برای تشخیص تکان ها و ارتفاع در دستگاه) و اطلاعات دریافتی از مراکز مخابراتی و پایگاه های داده دریافت می‌کند و در قالب واقعیت افزوده در اختیار شما قرار می‌دهد. فرض کنید شما مشغول قدم زدن در خیابان هستید و گوشی هوشمند را جلوی خود نگه داشته‌اید. حالا اطلاعات متنی برای اشیا و ساختمان‌هایی که در اطرافتان هست روی صفحه گوشی نمایش داده می‌شود.                                                             

فرض کنید می‌خواهید برای منزل خود مبل بخرید و نمی‌دانید آیا به ابعاد منزل شما می‌خورد یا خیر. واقعیت مجازی ابعاد اتاق‌ها را در نظر می‌گیرد و تصویر مبل را در منزلتان نمایش می‌دهد تا شما به راحتی تصمیم بگیرید.

در واقعیت افزوده “الگو محور”، نرم افزار، طرح و یا طرح هایی را بر اساس الگو شناسایی می‌کند و شما می‌توانید با دسترسی به این الکوها محتوای مورد نظر سفارش دهنده نرم افزار را بر روی آن الگو مشاهده نمایید. مثلاً در ادامه قدم زدنتان به یک رستوران می‌رسید. موبایل خود را جلوی تابلوی آن نگه می‌دارید و اطلاعات منوی رستوران بصورت ویدئو و عکس از غذاها برای شما نمایش داده می‌شود. هیجان‌انگیز است، نه؟ در یک مثال دیگر گوشی هوشمند را جلوی عکسی از آزمایش کتاب فیزیک هسته‌ای دانشگاه خود گرفته‌اید. حالا ویدئویی از اجرای آن آزمایش برای شما نمایش داده می‌شود.

کاربرد دیگر این نوع از واقعیت افزوده، سه بعدی کردن تصاویر است. گوشی یا تبلت خود را جلوی یک عکس می‌گیرید و چیزی که مشاهده می‌کنید ماکت سه بعدی و حجمی آن است.

در واقعیت افزوده “حرکت محور” نرم افزار به وسیله دوربین مخصوص حاوی حسگر عمق می‌تواند حرکات مختلف بدن کاربر را تشخیص و بر اساس آن‌ها از شما ورودی و دستور دریافت نماید. (مکعب قرمز، بی تا)

نتیجه‌گیری

 به‌صورت کلی می‌توان گفت که آینده‌ای که اینترنت برای ما می‌سازد دارای ویژگی‌های انعطاف‌پذیری و تعامل است. تقویت سلامت، آسودگی و آسایش در زندگی، ساماندهی اطلاعات بیشتر و مفیدتر برای انسان‏ها و سازمان‏‌ها، جنبه‏‌های مثبت آینده اینترنت خواهند بود و در مقابل، این نسل جدید فناوری چالش‏‌هایی در زمینه امنیت، حریم شخصی، انتظارات و پیچیدگی فناوری ایجاد خواهد کرد.

در دنیایی که همه اشیا از طریق اینترنت به هم متصل هستند، ما انسان‌ها با همه حواس شش گانه خود مشغول دریافت حجم زیادی از اطلاعات هستیم. به‌نظر می‌رسد این وضعیت، تمرکز ما را کاهش می‌دهد.

زیر نظر بودن فعالیت‌های افراد توسط اشیای موجود و جمع‌آوری داده‌های آنها نوعی نقض حریم خصوصی است. ممکن است این اطلاعات در اختیار بنگاه‏های تجاری، عوامل دولتی، شرکت‏‌های بیمه و سایر کسانی قرار گیرد که می‏توانند از اطلاعات ‌برضد آنها استفاده کنند.

ابزارهایی نظیر ساعت‌های هوشمند می‌توانند حرکات دست را تشخیص دهند و آن‌ها را به طور پیوسته و خودکار ثبت کنند. در نتیجه اگر هنگام کار با یک دستگاه خودپرداز، ساعت هوشمند به دست داشته باشید، این احتمال وجود دارد که هکرها با به دست آوردن اطلاعات ثبت‌شده توسط ساعت و با تلاش اندکی، رمز عبور کارت بانکی‌تان را با دقتی بیش از ۹۰ درصد حدس بزنند.

یکی دیگر از مسائل امنیتی، لو رفتن اطلاعاتی است که از اشیا به یکدیگر ارسال می‌شود. یکی از روش‌‌ها شنود داده و روش دیگر حملات داخلی از طریق بدافزارها است. مثلاً مجرم می‌تواند با قرار دادن دستگاه ویژه‌ای در نزدیکی فرد، داده‌های ارسالی از ساعت هوشمند او به گوشی را به طور بی‌سیم شنود کند. و یا مجرم برای به دست آوردن اطلاعات، از یک نرم‌افزار جاسوسی نصب‌شده روی ابزار پوشیدنی استفاده کرده و داده‌های حسگرها را جمع‌آوری می‌کند. (صنعت‌جو، ۱۳۹۵ ب)

به دلیل اینکه اشیای پیچیده مثل خودرو، قطعات زیاد سخت افزاری و نرم افزارهای مدیریتی دارند، آسیب‌پذیری آن‌ها مقابل هک شدن بیشتر است. اگر یک مجرم حرفه‌ای بخواهد نقشه آسیب رساندن خود را به فردی عملی کند، می‌تواند با تلفن هوشمندش، خودروی هوشمند آن فرد را دچار اختلال کرده و نقشه خود را عملی نماید. (طیف، ۱۳۹۵، ص ۳۶ و ۳۹)

ما در دنیایی زندگی خواهیم کرد که چیزهای اطراف‏مان ابزارهای ساده‏‌ای نیستند که خود بتوانیم از پس تعمیر و برطرف کردن مشکلات ‌آنها به‏راحتی بر بیاییم. ممکن است چیزهای متصل به شبکه از کار بیفتند و درست کردن آنها به‏‌سادگی برای ما امکان‌‏پذیر نباشد. چنین خرابی‌‏هایی ممکن است زندگی روزانه ما را دچار اختلالات فراوانی کند.

اینترنت اشیا شکاف‌‏ها و تقسیم‌‏بندی‏‌های دیجیتال بیشتری را بین افراد از لحاظ مالی مختلف شکل خواهد داد. (Anderson, Rainie, 2014)

منابع

 http://www.teyf.ir/FlipBook/default.aspx?id=12 

  • عصر ایران (بی تا). آینده اینترنتِ چیزها در سال ۲۰۲۵. بازیابی شده در ۹۶.۳ از

http://www.asriran.com/fa/news/353882/آینده-اینترنتِ-چیزها-در-سال-۲۰۲۵

  • مقدسی (۱۳۹۶). اپل و ایکیا برای فروش مبلمان منزل اپلیکیشن واقعیت افزوده می سازند. بازیابی شده در ۹۶.۴ از

 https://digiato.com/article/2017/06/20/اپل-ایکیا-اپلیکیشن-ar-مبلمان-arkit/

  1.   connected
  2.   like
  3.   share
  4.   Big data
  5.   Data mining
  6.   web
  7.   Internet of Things
  8.   Virtual reality
  9.   Augmented Reality
  10.   GPS