گوگل غول اینترنتی

معرفی بازیگران بزرگ و قابلیت‌های مهم که اغلب افراد با آنها آشنا نیستند، در زمینه های مختلف که عملیات جستجو و کاربرد را راحت‌تر می‌کنند. برای مثال سرویس‌های مختلفی که گوگل به مشترکین خود می‌دهد google trend, google book و…..

مقدمه

قصه «غول چراغ جادو» را شنیده‌اید؟ به نظرتان غول یک موجود بزرگ با کارهای عجیب و ترسناک است؟ الان غولی در نزدیکی شما وجود دارد؟ غولی که بتواند به سوالات شما پاسخ دهد؛ شما را از اتفاقاتی که در آن سرِ کره زمین می‌افتد مطلع کند؛ آن‌چه در ذهنتان می‌گذرد را حدس بزند؛ حرف‌های شما را به زبان‌های دیگر ترجمه کند و کارهایی از این قبیل انجام دهد؟

اگر اهل استفاده از اینترنت باشید، بعید است که اسم گوگل را تا به حال نشنیده باشید. هنگامی‌که به دنبال یافتن پاسخ سوالی هستید، می‌توانید از موتور جستجو، نقشه و مترجم گوگل بخواهید به سوالاتتان پاسخ دهد. اگر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهید فیلم ببینید یا موسیقی گوش دهید، گوگل خدماتی با امکانات جانبی دارد.

این‌ها تنها چند نمونه از خدمات گوگل است. گوگل خدمات متنوع و متعددی برای استفاده روزانه، کاربردهای مربوط به کسب و کار و برنامه‌نویسی دارد. بعضی از آن‌ها هنوز کامل راه‌اندازی نشده و برخی برای کشور ایران ممنوع شده است. خدمات پرکاربرد گوگل علاوه بر این‌که از طریق سایت‌های آن‌ها قابل دسترس هستند، به‌صورت نسخه‌های قابل نصب می‌باشند و بر روی کامپیوترهای رومیزی، لپ‌تاپ‌ها و تجهیزاتی مثل تلفن‌های هوشمند و تبلت‌هایی که سیستم‌عامل Android یا iOS دارند، قابل استفاده‌اند.

برای استفاده از اغلب خدمات گوگل باید به سایت گوگل https://www.google.com مراجعه کنید و حساب کاربری در گوگل داشته باشید. در گوشه بالا سمت راست این صفحه، چند مربع کوچک کنار هم مشاهده می‌کنید. با کلیک بر روی آن، لیستی از خدمات گوگل در قالب نرم‌افزار، نمایش داده می‌شود. در زیر تصویری از نام خدمات گوگل برای استفاده روزانه نمایش داده شده است. در ادامه برخی از این خدمات، که کاربرد بیشتری دارند را معرفی می‌کنیم.

Chrome

همان‌طور که می‌دانید یکی از راه‌های عمده و راحت برای دسترسی به محتوای وب، دسترسی از طریق مرورگر[۱] است. مرورگر گوگل به نام Chrome در میان مرورگرهای مهم دنیا مثل IE، Firefox و Opera کاربران زیادی دارد. آن‌چه Chrome را متمایز کرده است، ویژگی‌هایی مثل سرعت، امنیت، قابلیت نمایش و پخش محتواهای متنوع است. Chrome هم‌چنین دارای افزونه‌های[۲] متعدد و پرکاربرد است.

موتور جستجو

موتور جستجو ابزاری برای یافتن محتوای موردنظرتان در دنیای پیچیده وب و پر از مطلب است. موتور جستجوی گوگل[۳] بی‌تردید قوی‌ترین موتور جستجوی عمومی در جهان است. اگر می‌خواهید از آن استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم مرورگر Chrome را نصب کنید؛ اما اگر با مرورگری غیر از Chrome کار می‌کنید، برای پرسیدن سوال خود از گوگل، لازم است آدرس http://www.google.com را در نوار آدرس تایپ کنید.

گوگل برای عبارت مورد جستجوی شما، تعدادی لینک به سایت‌هایی را نمایش می‌دهد که بر اساس الگوریتم رتبه‌بندی صفحه[۴] گوگل، مرتبط‌ترین نتیجه است. علاوه بر این، نتایج دیگری از جنس عکس، ویدئو، خبر و غیره نیز نمایش داده می‌شود. با استفاده از ابزار این موتور جستجو می‌توانید نتایج را بر حسب زمان مشاهده کنید. نتیجه جستجوی شما در چندین صفحه نمایش داده می‌شود؛ اما معمولاً اگر عبارت خود را به درستی انتخاب کرده باشید، پاسخ خود را در یکی دو صفحه اول از نتایج می‌یابید.

برای رسیدن به نتایج بهتر، می‌توانید از عملگرهای جستجو استفاده کنید؛ مثلا اگر عبارتی را داخل ” ” بگذارید، گوگل دقیقاً همان را جستجو می‌کند و یا اگر عبارت مورد جستجوی خود را در کنار «URL:» بنویسید، سایت‌هایی را به‌عنوان نتیجه نمایش می‌دهد که در آدرس‌شان عبارت مورد نظر شما وجود داشته باشد. برای دسترسی به این کلمات و تکنیک‌ها در مرورگر خود عبارت google search operators را تایپ کنید تعداد زیادی از این جور اپراتورها برای کمک به بهبود قابلیت جستجویتان به شما نشان داده می‌شود. یکی از قابلیت‌های موتور جستجوی گوگل امکان دریافت کردن عکس و جستجو بر اساس آن است؛ یعنی کاربر می‌تواند عکسی را بارگذاری کند و عکس‌های مشابه آن، ویدئوها و اخبار مربوط به آن را ببیند.

فقط برای سرگرمی در نوار آدرس خود این عبارات را امتحان کنید: google in 1998 ببینید این آقا غوله جوانتر که بوده چه شکلی بوده! و یا Stopwatch را تایپ کنید و زمان را کنترل کنید، یا کاری کنید تا مرورگر برایتان یک «وارو جمع» بزند با تایپ عبارت do a barrel roll! خلاصه بعضی وقتها آدم حس می‌کند واقعا پای یک غول در میان است!

پیشنهاد می‌کنیم به موتورهای جستجوی ایرانی هم سری بزنید. پارسی جو[۵] و یوز[۶] دو تا از موتورهای برتر ایرانی هستند. خوشبختانه این موتورها سایت‌های مجرمانه و غیراخلاقی را از نتایج خود حذف می‌کنند.

Gmail

سرویس ایمیل قبل از آمدن شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، یکی از راه‌های اصلی ارتباط افراد و شرکت‌ها در اینترنت محسوب می‌شد؛ زیرا پیام‌های کاری، فردی، تبلیغی و غیره از این راه منتقل می‌شدند. اگرچه شرایط تغییر کرده، اما ایمیل جایگاه خود را تا حدی حفظ کرده است. سرویس ایمیل گوگل که به نام Gmail شناخته می‌شود، یکی از سرویس‌های پرطرفدار این شرکت است. برای استفاده از Gmail شما باید حساب کاربری با رمز ایمن برای خود ایجاد کرده باشید. با ایمیل می‌توانید کارهای متنوعی انجام دهید: پیام به فرد یا گروهی از افراد ارسال کنید؛ در گروهی عضو شوید و پیام‌های سایرین را مطالعه کنید و خود پیام بفرستید؛ پیام‌ها را به‌صورت دستی یا خودکار فیلتر کرده و برچسب‌گذاری کنید؛ پیامی را ستاره‌دار کنید و غیره. علاوه بر موارد قبل که میان سرویس‌‌های ایمیل مشترک است، Gmail نسبت به ایمیل یاهو دارای ویژگی‌هایی چون سرعت بالاتر ضمیمه کردن فایل و تشخیص بهتر پیام‌های مزاحم و انتقال آن‌ها به پوشه مخصوص است. برای استفاده از این سرویس یا نرم‌افزارش را نصب کنید یا به آدرس https://mail.google.com مراجعه نمایید.

برای حفظ و نگهداری اطلاعات مهم، پیشنهاد می‌شود که از ایمیل‌های ایرانی استفاده کنید. چون هر نسخه از اطلاعات شما در سرور گوگل نگهداری می‌شود و اگر این اطلاعات امنیتی است و نباید از کشور خارج شود، نباید با استفاده از ایمیل‌های خارجی منتقل گردند. سرویس‌های ایمیل ایرانی متنوعی وجود دارد. با استفاده از چاپار[۷] و میهن میل[۸] ازسرعت و امنیت بالاتری برخوردار خواهید بود؛ چون سِرورهایشان داخلی هستند و ترافیک بین‌الملل را دور می‌زنند.

Translate

مترجم گوگل می‌تواند کلمات و جملات را میان زبان‌های مختلف ترجمه کند. عملکرد این سرویس گوگل به‌مرور زمان بهتر شده است، با این حال لزوماً از پس ترجمه هر جمله‌ای برنمی‌آید. برای استفاده از آن یا نرم‌افزار را نصب کنید یا به آدرس https://translate.google.com مراجعه نمایید.

ممکن است شما ندانید کلمه‌ای که دنبال معنی آن می‌گردید، متعلق به کدام زبان است. Translate می‌تواند زبان آن را تشخیص دهد و به زبان فارسی یا هر زبان دیگر ترجمه کند. شما می‌توانید معنی پیشنهادی خود را برای گوگل بفرستید و به بهبود عملکرد آن کمک کنید. از دیگر قابلیت‌های این خدمت گوگل آن است که شما می‌توانید یک لیست از لغات و عبارات منتخب داشته باشید.

واژه‌یاب[۹] یک سایت ایرانی برای ترجمه لغات و عبارات است که علاوه بر ترجمه به زبان‌های انگلیسی، عربی و ترکی، معنی کلمات را از لغت‌نامه‌های فارسی جستجو می‌کند. علاوه بر این، تلفظ یک لغت را در گویش‌های مختلفی مثل بختیاری، دزفولی، مازنی، اصفهانی و غیره توضیح می‌دهد.

Books

گوگل مجموعه عظیمی از کتاب‌ها و مجلات دنیا را به‌صورت دیجیتال تبدیل کرده است و امکان جستجو در میان محتوای آن‌ها را برای همه افراد فراهم نموده است. برخی از کتاب‌ها را می‌توان به‌صورت رایگان بارگیری کرد، اما دسترسی کامل به بیشتر کتاب‌ها وجود ندارد و تنها بخشی از محتوای کتاب به‌عنوان نتیجه جستجو نمایش داده می‌شود.

سایت نبیک[۱۰] موتور استخراج متون فارسی است. به کمک این سایت منبع خود را جستجو کنید و بخشی از محتواهای موجود را (که توسط ناشر مشخص شده) مطالعه کنید. سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی[۱۱] و سامانه مدیریت کتابخانه‌های عمومی کشور[۱۲] لیست تعداد زیادی از کتب و منابعِ دیداری، شنیداری را نمایش می‌دهد. سایت کتاب‌یاب[۱۳] عبارت مورد جستجوی شما را در میان سایت‌هایی انجام می‌دهد که فروش آنلاین کتاب دارند. البته این سایت‌ها اجازه دسترسی به محتوای کتاب را نمی‌دهند. علاوه بر این سایت‌ها، با کمی جستجو در وب می‌توانید سایت‌های متنوع دیگری را پیدا کنید.

البته گوگل موتور جستجوی اختصاصی‌ای برای پژوهشگران طراحی کرده است تا با روش ساده‌تری در متون علمی دنیا به جستجو بپردازند.[۱۴] با استفاده از خدمت Google Scholar می‌توان منابع بسیاری از قبیل مقالات، پایان‌نامه‌ها، کتاب‌ها، چکیده‌ها و غیره از ناشران علمی، دانشگاه‌ها و سایر سایت‌ها را جستجو کرد. Scholar روش‌هایی به کار می‌بندد تا تشخیص دهد کدام منبع اعتبار علمی بالاتری دارد و آن را در نتایج اولیه خود به کاربر نمایش دهد.

YouTube

YouTube سرویس ویدیوی گوگل است، طبق اعلام سایت YouTube تعداد کاربرانش بیش از یک میلیارد است؛ که حدوداً یک سوم کل کاربران اینترنت را شامل می‌شود. شما می‌توانید ویدئوهایی که دیگران بارگذاری کرده‌اند را تماشا کنید و با دیگران به اشتراک بگذارید. در صورتی که صاحب حساب کاربری در گوگل باشید، علاوه بر تماشا، می‌توانید ویدئوهای خود را بارگذاری کرده و به ویدئوهای دیگران امتیاز دهید. در YouTube شما امکان بارگیری ویدئوها را ندارید و فقط می‌توانید به تماشای آن‌ها بپردازید. کانال‌های YouTube محلی برای فیلم‌ها با موضوعات اغلب مشترک است. در قسمت تنظیمات ویدئو می‌توانید کیفیت و اندازه آن را مشخص کنید. توجه کنید که هر چه کیفیت بالاتر باشد، حجم بیشتری از اینترنت شما مصرف می‌شود.

بیشتر ویدئوها را کاربران عادی بارگذاری می‌کنند. اگرچه بعضی از آن‌ها توسط کمپانی‌های تولید فیلم و یا سازمان‌ها (برای معرفی کار و خدماتشان) و برخی توسط خود YouTube بارگذاری می‌شوند. YouTube هم‌چنین می‌تواند ویدئوهای ۳ بعدی را پخش کند.

سایت ایرانی آپارات[۱۵] نمونه وطنی YouTube است و از آنجا که دسترسی کاربران ایرانی به YouTube مسدود است آپارات جایگزین بسیار خوبی است و طرفداران زیادی دارد.

Maps

اگر دنبال آدرس مکانی در هر نقطه از دنیا می‌گردید، می‌توانید از خدمت maps گوگل استفاده کنید. اگر نرم‌افزار آن را نصب نکرده‌اید، برای استفاده از نقشه گوگل به آدرس http://www.maps.google.com/ بروید. در حقیقت نقشه گوگل با جزئیات دقیقی که نمایش می‌دهد راه حل مناسبی برای رفتن به مکان‌هایی است که آدرس‌شان را بلد نیستید. شما می‌توانید دو مکان را به نقشه گوگل بدهید و از او سؤال کنید که چه مسیرهایی میان این دو وجود دارد. میزان ترافیک آنلاین راه‌ها با رنگ سبز، نارنجی و قرمز مشخص شده است. گوگل زمان تقریبی طی این مسافت را به شما می‌گوید. به نظرتان عجیب نیست که گوگل این اطلاعات دقیق را از نقطه به نقطه محل زندگی ما دارد. شما فکر می‌کنید گوگل این اطلاعات را چگونه به دست می‌آورد؟

گوگل راهکارهای زیادی برای جمع‌آوری و پردازش این حجم از اطلاعات دارد؛ از اطلاعات آفلاین شرکت‌های نقشه‌برداری بگیرید تا وسایل نقلیه مخصوصی که با رانندگی در جاده‌ها به عکس‌برداری مشغول‌اند، از اطلاعات ماهواره‌ای و اطلاعات جی.پی.اس کاربران تا تصاحب کمپانی Waze به جهت افزایش قدرت مسیریابی گوگل maps.[16]

Drive

اگر با روش ذخیره‌سازی ابری آشنا باشید می‌دانید که گوگل به کاربرانش فضای ذخیره‌سازی ابری رایگان می‌دهد. با سرویس Drive گوگل می‌توان همیشه در هرجایی که به اینترنت دسترسی دارید، به فایل‌های خود دسترسی داشته باشید. کاربران Drive امکان بارگذاری و بارگیری فایل‌های خود و نیز به اشتراک گذاشتن آن‌ها را دارند. در حال حاضر گوگل GB15 برای ذخیره‌سازی انواع فرمت‌های پرکاربرد اختصاص داده است. این فضا مشترکاً برای استفاده از همه سرویس‌های گوگل است. اگر نرم‌افزار Drive را روی کامپیوتر یا تجهیز Android خود نصب نکرده‌اید، می‌توانید از لینک https://www.google.com/intl/en/drive/ به فایل‌های خود دسترسی داشته باشید. توجه داشته باشید فایل‌هایی که احتیاج به دقت نظرهای امنیتی دارد را به سادگی روی اینترنت بارگذاری نکنید و از روش‌هایی برای رمزگذاری آن‌ها کمک بگیرید.

در ایران سایت‌های متعدد زیادی برای بارگذاری و بارگیری راحت فایل‌های حجیم شما وجود دارد. برای مثال می‌توان سایت‌های صندوق بیان[۱۷]، پیکوفایل[۱۸] و پرشین گیگ[۱۹] را نام برد که امکانات خوبی برای مدیریت فایل‌ها دارند.

Google Arts & Culture

یکی از خدمات گوگل Google Arts & Culture است که اجازه می‌دهد عموم مردم به تصاویر آثار هنری موزه‌ها و توضیحاتی پیرامون آن‌ها دسترسی داشته باشند.[۲۰] برخی موزه‌ها در جهان مانند موزه هنر اسلامی قطر[۲۱]، موزه ملی تاریخ طبیعی مالتا[۲۲]، موزه قصر رویایی لهستان[۲۳] و غیره با گوگل برای این خدمت همکاری می‌کنند.

شما می‌توانید یک تور مجازی در تعدادی از موزه‌ها داشته باشید: با فشردن چند کلیک، در بخش‌های گوناگون موزه راه بروید و تصاویر با کیفیت را به صورت پانوراما مشاهده کنید. ما عکس‌های زیر را در حال قدم زدن در بخشی از راهروی طبقه اول موزه ملی تاریخ طبیعی گرفته‌ایم.

سایت برخی موزه‌های ایران نیز تور مجازی و گالری تصاویر به همراه توضیحات اثر را دارند. برای مثال می‌توان موزه طبیعت و حیات وحش ایران [۲۴]، باغ‌موزه دفاع مقدس[۲۵] و موزه ملی ملک[۲۶] را نام برد.

Play Music

Play Music بانک آنلاین موسیقی است. به کمک این سرویس گوگل می‌توانید به آهنگ‌های زیادی دسترسی داشته باشید، آن‌ها را گوش داده، ذخیره کنید یا با دیگران به اشتراک بگذارید. هم‌چنین امکان درست کردن لیستی از آهنگ‌های موردعلاقه وجود دارد. ازآنجاکه قابلیت دسترسی آنلاین به آهنگ‌ها وجود دارد، می‌توانید تنها آن‌ها را گوش دهید و لزومی ندارد نگران کم شدن حجم حافظه دستگاه‌ موبایل یا تبلت‌تان شوید. اگر نخواهید از امکانات آنلاین آن استفاده کنید، Play Music می‌تواند در نقش یک پخش‌کننده و مدیر آهنگ‌های دستگاه شما باشد. در حال حاضر ایران از دسترسی به این سایت تحریم شده است.

سایت ایرانی بیپ تونز[۲۷] با امکاناتی مشابه Play Music، مرجع کامل گوش دادن، بارگیری و خرید الکترونیکی آلبوم‌های موسیقی و تک آهنگ‌ها است.

Play

Play فروشگاه گوگل برای ارائه و فروش نرم‌افزارهای مبتنی بر Android است. تولیدکنندگان نرم‌افزار می‌توانند برنامه‌هایی را که مطابق با سیستم‌عامل اندروید است، روی Play قرار دهند تا کاربران آن‌ها را جستجو و بارگیری کنند. برخی از آن‌ها رایگان و برخی دیگر پولی هستند. نرم‌افزارها برحسب میزان محبوبیت یا حوزه کاربردی دسته‌بندی شده‌اند.‌ Play علاوه بر این مکانی برای ارائه و فروش موسیقی، مجلات، کتب، فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیون‌های خارجی است، اما برای ایران قابل دسترس نیست.

کافه بازار[۲۸] و مایکت[۲۹] دو فروشگاه مشهور نرم‌افزارهای ایرانی مبتنی بر Android است که قابلیت‌های مشابه Play را دارا هستند. برخی نرم‌افزارها روی چندین فروشگاه قرار داده شده است.

Trends

بررسی روند جستجوی کاربران در گوگل با سرویس Trends امکان‌پذیر است. می‌توان بیشترین عباراتی که کاربران آن را مورد جستجو قرار داده‌اند را فهمید و کم یا زیاد شدن آن را نیز به‌طور آماری مشاهده کرد. مثلاً در ۷ روز گذشته چه عبارتی در دنیا یا ایران جستجو شده است. در زیر نمودار جستجوی کلمه «نماز» را در ۱۲ ماه گذشته مشاهده می‌کنید.

Trends به شما اجازه می‌دهد روند جستجوی یک کلمه را با کلمه یا کلمات دیگر مقایسه کنید. گوگل از روی نقشه دنیا، کشورهایی که این کلمه را بیشتر جستجو کرده‌اند، رنگی می‌کند. علاوه بر این عباراتی را که مرتبط با عبارت مورد جستجو است، به زبان فارسی و انگلیسی و به همراه میزان ارتباطشان نشان می‌دهد. از طریق آدرس www.google.com/trends برای مراجعه به این سرویس گوگل اقدام کنید.

Keep

Keep[30] خدمت دیگری از گوگل برای ایجاد و مدیریت یادآور[۳۱] و یادداشت[۳۲] است. امکان گذاشتن عکس نیز برای آن‌ها وجود دارد. شما می‌توانید یادآورها و یادداشت‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. برای استفاده از Keep لازم است وارد حساب کاربری خود شوید. در زیر تصویری از این نرم‌افزار را مشاهده می‌کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله با برخی خدمات اصلی گوگل که مهم‌ترین غول اینترنتی است، آشنا شدید. شما اگر بخواهید یک غول اینترنتی طراحی کنید چه قابلیت‌هایی برای او در نظر می‌گیرید؟ نکته جالب آن است که خیلی از پیشرفت‌های دنیا مدیون خیال‌پردازی‌ها و خلاقیت‌های ذهن دوران نوجوانی دانشمندان بوده که شاید در آن زمان به نظر بقیه غیرعملی می‌آمده است و دیگر اینکه اکثر آن‌ها از پروژه‌های کوچک شروع کرده‌ بودند و کم‌کم ایده‌های خود را گسترش دادند. مثلاً شرکت گوگل با پروژه دو دانشجوی دکترا به نام‌های لری پیج و سرگئی برین آغاز شد که روی موتور جستجو تحقیق می‌کردند و به‌تدریج غول به این بزرگی خلق شد!

نکته‌ای که باید هنگام ارتباط با این غول به آن توجه کنید این است که امنیت و حریم خصوصی را در نظر بگیرید و فکر کنید آیا اگر اطلاعات خصوصی‌تان دست افراد دیگر بیفتد مشکلی پیش نمی‌آید؟ متخصصان علم اطلاعات توصیه می‌کنند که مواظب «سایه»ای که از خود در اینترنت به‌جا می‌گذارید باشید. بدین منظور تنها از خدمات یک شرکت استفاده نکنید و نیازهای خود را با استفاده از خدمات سایر شرکت‌های اینترنتی تأمین کنید.

بسیاری از خدمات گوگل، مشابه‌های ایرانی خوبی دارد که توصیه می‌کنیم از آن‌ها هم استفاده کنید. بعضی از کشورهای دنیا مثل چین از تولیدات خودشان در این حوزه استفاده می‌کنند، شاید نام «بایدو» را شنیده باشید غول اینترنتی تولید چشم‌بادامی‌ها!