معتادان فضای مجازی را فراموش نکنیم

محاسبه نمره:  گزینه ۱- یک امتیاز                            گزینه ۲- دو امتیاز

              گزینه۳- سه امتیاز

              گزینه۴- چهار امتیاز

              گزینه ۵- پنج امتیاز

              گزینه۶- صفر امتیاز

نتیجه: 

جمع نمرات بین ۲۰ تا ۴۹: استفاده شما مناسب است.

جمع نمرات بین ۵۰ تا ۷۹: مواظب خودتان باشید، شما با معتاد شدن فاصله‌ای ندارید!

جمع نمرات بین ۸۰ تا ۱۰۰: شما دچار اعتیاد اینترنتی شده‌اید! به یک مشاور مراجعه کنید.

راهکارها:

• پذیرش واقعیت

تمام برنامه‌های اصلاحی با تصدیق این حقیقت آغاز می‌شوند که مشکل وجود دارد. وقتی تصدیق کنیم مشکلی وجود دارد؛ احتمال آنکه برای رفع آن دست به اقدامی بزنیم بیشتر می‌شود. فرد معتاد زحمت زیادی را تحمل می‌کند تا حقیقت مخفی بماند. معتادان به فضای مجازی باید بدانند که بیرون آمدن از سیاه‌چال اعتیاد و ساختن یک زندگی جدید در دنیای واقعی امری ممکن است؛ در صورتی که قبول کنند که زندگی واقعی گرانبهاتر از چیزی است که دنیای مجازی عرضه می‌کند. آنها باید از وجود قدرت خود آگاه شوند و خود را قربانی شرایط ندانند تا بدانند هنگام وسوسه می‌توانند تصمیم بگیرند.

اکثر معتادان فضای مجازی تا به آخر خط نرسند؛ متوجه نمی‌شوند که مهار زندگی‌شان از دستشان خارج شده است. این افراد اغلب زمانی به خود می‌آیند که ارتباط خود را با تمام همسالان، شغل و یا امکان پیشرفت تحصیلی را از دست داده‌اند. ما به عنوان اطرافیان آنها می‌توانیم قبل از اینکه به این نقطه برسند آنها را با عاقبت سایر کسانی که به اینجا رسیده‌اند آشنا کنیم تا به پذیرش واقعیت نزدیک شوند. می‌توانیم قصه تلخ معتادان اینترنتی را برای آنها بازگو کنیم و بگوییم که چگونه از اهدافشان بازمانده‌اند. تا از این طریق میل به کنار گذاشتن را در آن‌ها شعله‌ور کنیم(کوین، ترجمه اکرمی،۱۳۹۳).

• حل مشکلات ریشه‌ای

همان‌طور که گفتیم بنظر دکتر برندان اکثر ما وابستگی خود به فضای مجازی را حفظ می‌کنیم تا با عواطف ناخوشایند خود مثل خشم، اضطراب، بی‌حوصلگی یا تنهایی روبه‌رو نشویم. عامل مشترک بین  اکثر استفاده‌های افراطی، مخصوصاً در سنین بالاتر فرار و رو به رو نشدن با واقعیت است. بنابراین قدم بعدی پس از پذیرش واقعیت، کمک گرفتن از یک مشاور برای رفع مشکلات زمینه‌ساز اعتیاد است.

• پیدا کردن حامی

 خیلی از افراد علت شکست خود در کنار گذاشتن وابستگی اینترنتی را نداشتن حامی‌ای که آنها را در طی دوران تغییر عادتشان پشتیبانی کند؛ می‌ دانند. داشتن یک مشوق و پشتیبان عامل مهمی است در کمک به شخص،که تا انتها در مسیر درمان باقی بماند. بعنوان یک حامی باید حواسمان باشد؛ هیچ‌گاه شخص معتاد را قضاوت منفی نکنیم؛ بلکه او را بدون قید و شرط بپذیریم و به او بگوییم؛ که می‌دانیم کنارگذاشتن اعتیاد برای او تا چه حد دشوار است. باید ابتدا خودمان را به جای او بگذاریم و بدانیم که حتماً مشکلاتی او را به این جا رسانده است. باید به او کمک کنیم تا استعدادهای درونی که خود ممکن است از آنها غافل باشد را کشف کند. اگر او با استعدادها و نیروهای درونی‌اش آشنا شود، احتمال زیادی دارد که جهت‌گیری خود را از فضای مجازی به سمت بروز آنها تغییر دهد. آنها باید بدانند شانس چه موفقیت‌هایی را دارند که با وجود اعتیاد، رسیدن به آنها هرگز میسر نیست(کوین، ترجمه اکرمی،۱۳۹۳).

• سواد رسانه ای:

کارشناسان رسانه معتقدند توانایی برقراری اعتدال در استفاده از فناوری ارتباطات و استفاده صحیح از آن با داشتن سواد رسانه‌ای ارتباط بسیار نزدیکی دارد. اصطلاح سواد رسانه‌ای(Media Literacy) متعلق به مارشال مک لوهان یکی از نظریه‌پردازان مشهور دنیای ارتباطات است. او معتقد است که انسان‌ها علاوه بر سواد خواندن و نوشتن به سواد دیگری به نام سواد رسانه‌ای احتیاج دارند تا کیفیت مواجهه با رسانه‌ها( خوب شنیدن و خوب خواندن) و کمیته مواجهه ( میزان دسترسی و استفاده) را به خوبی مدیریّت کنند.

بمنظور بالا بردن سواد رسانه‌ای فرزندانمان، می‌توانیم به آنها بیاموزیم که قبل از استفاده از هر رسانه‎ای سؤالات زیر را از خود بپرسند:

• در مقابل زمان و هزینه‌ای که برای استفاده از این رسانه صرف می‌کنم چه منافعی به دست می‌آورم؟
• از این رسانه چگونه و به چه میزان باید استفاده کنم؟
• فرستنده اصلی این پیام چه کسی است؟
• فرستنده از چه فنونی برای جلب توجه من به پیام استفاده کرده است؟
• افراد مختلف چه برداشت‌هایی از این پیام دارند؟
• چه ارزش‌ها، سبک زندگی و جهان‌بینی‌ای از طریق این پیام انتقال داده شده است؟
• چرا این پیام برای من ارسال شده است؟
• اهداف و اثرات تجاری، سیاسی و اجتماعی این رسانه‌ چیست؟
• آیا هدف اصلی و پنهان این رسانه‌ تغییر جهان‌بینی من بوده است؟
• آیا رسانه در ارسال این خبر همه داستان را برای شما تعریف کرده یا گزینشی عمل ‌کرده است؟

• مدیریت زمان استفاده از اینترنت 

اکثر معتادان اینترنتی می‌خواهند که زمان وابستگی خود را کاهش دهند امّا نمی‌دانند از چه راهی این کار را انجام دهند. به کار بردن نکات زیر می‌تواند در این راه به آنها کمک کند(رمضانی و همکاران،۱۳۹۴). قبل از اتصال به شبکه بنویسید که چه‌کاری در اینترنت دارید و تخمین بزنید که کارتان چقدر طول می‌کشد. به برنامه‌ریزی‌های خود پایبند باشید و به وبگردی نپردازید. این فرمول کوتاه بهترین راه‌حل برای جلوگیری از اتلاف وقت در اینترنت و اعتیاد اینترنتی است. گام اصلی این است که بتوانید به تعهّدتان پایبند باشید و از آن سرپیچی نکنید؛ اگر احساس می‌کنید که نمی‌‌توانید به تعهّدتان پایبند باشید؛ از سیستم جریمه و پاداش استفاده کنید.