بیان روشهای بهینه استفاده از اینترنت برای کارهای آموزشی، چگونگی ایجاد این بستر ، مزایای ایجاد و استفاده از کلاسهای مجازی و…..
مقدمه
امروزه با گسترش و فراگیر شدن تکنولوژی، تعداد زیادی از افراد میتوانند در هر زمان و مکانی با ابزارهای مختلف مثل تلفن همراه، تبلت، لپتاپ، رایانه، تلویزیون، و هر ابزار هوشمند دیگری به اینترنت وصل شوند. اینترنت شرایط خوبی را برای خواندن اخبار و مطالب طنز، ارتباط با افراد در شبکههای اجتماعی و نیز سرگرمیهای مختلف مثل بازی، گپ دوستانه، تماشای فیلم و گوش دادن به موسیقی فراهم میکند. علاوه بر این حضور در فضای مجازی فرصت بسیار مناسبی برای آموزش و آموختن است.
داشتن اطلاعات و استفاده از آن در زندگی روزمره یکی از ضروریات دنیای امروز است؛ دنیایی که تکنولوژی، آنرا دستخوش تغییر قرار داده و باعث شده روزانه با مسائل متنوعی مواجه شوید. این معجزه قرن به شما اجازه میدهد در هر مکان و شرایطی که هستید، بتوانید از دریای رنگارنگ اطلاعات موجود در اینترنت استفاده کنید. این رنگها بهدلیل شکلهای مختلف محتوای موجود در اینترنت است که بهصورت متن، عکس، فیلم، صدا، پویانمایی و نرمافزار وجود دارد. شما میتوانید از اینترنت برای آموختن اطلاعات عمومی و دانش تخصصی یا کسب مهارتهای مفید بهره ببرید. علاوه بر این میتوانید اطلاعات و مهارت خود را در اینترنت قرار دهید تا دیگران را در استفاده از آنها با خود شریک کنید.

در سادهترین حالت، «آموزش الکترونیک» یا «آموزش مجازی» تنها نیازمند یک اراده قوی، علاقه به یادگیری، اینترنت و ابزاری برای اتصال به آن مثل گوشی هوشمند، تبلت، رایانه و غیره است. برای آموزشهای «عمومی» ممکن است موتورهای جستجو و مطالعه نتایج جستجوی آنها مفید باشد. گاهی بازیها و نرمافزارهای آموزشی نیز اطلاعات عمومی یا تخصصی خوبی در موضوعات مختلفی مثل آموزش نماز یا زبان خارجی و …. در اختیار میگذارند. برای آموزشهای «تخصصی» نیز مشابه آموزشهای عمومی منابع متعددی در اینترنت موجود است. بهعلاوه قالبهای مختلفی برای این نوع آموزش وجود دارد که با یکدیگر فرق دارند. بهعنوان نمونه در یکی از این قالبها شما مثل کلاس درس، در زمان مشخصی از روز، پشت رایانه خود مینشینید و درس را با دیدن و شنیدن فیلم یا صدای استاد خود فرا میگیرید. در پایان دوره به شما مدرک گواهی شرکت در آن دروه اعطا میشود.
در فرایند آموزش و آموختن به کمک اینترنت، محدودیتهای زمان، مسافت و هزینه تا حد خوبی کمرنگ میشوند. حال که تکنولوژی و اینترنت در دسترس خیلی از ما است، چه خوب میشود که از آن در راستای ایجاد و پرورش استعدادها و توانمندیهایمان استفاده کنیم. در این مقاله امکانات و قابلیتهایی را معرفی میکنیم که اینترنت در اختیار ما میگذارد تا آموختن دانش و مهارتها و آموزش دادن آنها بهسادگی امکانپذیر شود.
شما چگونه وقت خود را در اینترنت صرف میکنید؟
قبل از آنکه وارد جزئیات بحث آموزش الکترونیک شویم، ببینیم طبق آمار رسمی، ما ایرانیها چقدر به اینترنت دسترسی داریم و زمان حضور خود در آن را به چه کارهایی اختصاص میدهیم.
نسبت تعداد کاربران اینترنت به ازاي هر ۱۰۰ نفـر را «ضريب نفوذ اينترنت» گویند. در یک کشور هرچه ضريب نفوذ اینترنت بيشتر باشد، مهارتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات مردم بيشتر خواهد بود. در اسفند سال ۱۳۹۴ ضريب نفوذ اينترنت در ایران ۴۵.۳% بود و در عرض یک سال به ۵۳.۲۳% رسید که مقدار این عدد خوشحال کننده است[۱]. اما نکتهای که جای تأمل دارد آن است که این تعداد از هموطنان ما وقت خود را در اینترنت چگونه صرف میکنند؟ بر اساس آمارگیری سال ۱۳۹۴، بیشترین فعالیتهای کاربران اینترنت ایرانی در حوزههای ارتباطات، تفریح و سرگرمی بوده است. پس از آن تجارت الکترونیک در رده دوم و پس از آن با فاصله خیلی زیاد، تولید محتوا در رده سوم قرار داشته است.[۲] بر اساس نظرسنجی ایسپا، ۵۹.۷ درصد افراد بالای ۱۲ سال کشور حداقل عضو یک شبکه اجتماعی هستند. (ایسپا، ۱۳۹۵) مطالعات اخیر مرکز تحقیقات مخابرات ایران حاکی از آن است که در حال حاضر ۷۰ درصد از محتوای فارسی در سراسر وب یا کپی برداری از وب سایتهای خبری است و یا بیمعنی و چرند است. (Jafari, 2017) با توجه به آمارها میشود گفت که ما ایرانیها تا اینجا از امکانات خود به خوبی استفاده نکردهایم. در کشورهای توسعه یافته نقش اینترنت بهعنوان ابزاری برای آموزش و آموختن پررنگتر میباشد که البته در ایران هم این میزان رو به رشد است.
حالا از آمارهای مردم کشور فاصله بگیریم و به کارهای خودمان دقایقی فکر کنیم. شما روزانه چند ساعت از وقت خود را به گردش در اینترنت اختصاص میدهید؟ از امکانات دولت الکترونیک چند مرتبه استفاده کردهاید؟ معمولاً سایتها و وبلاگها را میخوانید یا در صفحات شبکههای اجتماعی میچرخید؟ آیا بیشتر مشغول به اشتراک گذاشتن عکس و فیلم هستید یا اخبار بازیگران و خوانندگان را دنبال میکنید؟ ترجیح میدهید چه نرمافزارها و بازیهای رایانهای را از اینترنت بارگیری و نصب کنید؟ اینترنت میتواند منبع خوبی از اطلاعات عمومی و تخصصی و راههای کسب مهارت باشد. آیا در جستجوهای خود با بازیهایی که چند مهارتهای ذهنی و بدنی شما را ارتقا میدهند مواجه شدهاید؟ تا به حال محتوایی را که خودتان تولید کردهاید، روی اینترنت بارگذاری کردهاید؟ چرا به فکر ارائه هنر و مهارت خود به دیگران از طریق اینترنت نبودهاید؟ آیا درباره دورههای آموزشی اینترنتی چیزی شنیدهاید؟ چند دقیقه بیاندیشید. به نظرتان چگونه و با انجام چه کارهایی میتوانید از مدت زمان حضور خود در اینترنت بیشتر بهره ببرید؟
آموختن و آموزش عمومی به کمک اینترنت
آیا تا حالا به فکر افتادهاید وقتی پشت ترافیک سنگین معطل هستید یا در مطب دکتر و صف نانوایی به انتظار نوبت خود به ساعت نگاه میکنید، کار مفیدی به جز غر زدن انجام دهید؟ آیا موبایل یا تبلتی دارید که به اینترنت متصل شود؟ اگر پاسختان مثبت است، پس به شما پیشنهاد میکنیم که از دنیای آموزش مجازی بهرهمند شوید. شما یک نوجوان هستید یا بزرگسال؟ در خانه کار میکنید یا بیرون از آن؟ فرقی نمیکند که در چه شرایطی هستید؛ تنها کافی است بتوانید با ابزاری به اینترنت وصل شوید.
به کمک اینترنت میتوان اطلاعات و مهارتهای عمومی متنوعی را آموخت یا آموزش داد. وب سایتها، کانالها، گروهها، صفحات و نرمافزارهای زیادی وجود دارند که با محتوای متنی، عکس، صدا، فیلم و پویانمایی اطلاعات آموزندهای را در اختیار کاربران میگذارند. احتمالاً در مورد هر موضوعی که به ذهنتان برسد، آموزشهای ایرانی یا خارجی وجود دارد. ما در اینجا برای روشن شدن گستردگی موضوعات به ذکر چند دسته از آنها اکتفا میکنیم: احکام و معارف اسلامی؛ هنر (مثل خط و نقاشی، بافتنی، آشپزی، موسیقی و سینما، …)؛ مهارتهای دستی (مثل تعمیر وسایل برقی، دوچرخه، باغبانی و موبایل و …)؛ مهارتهای عمومی (مانند بهداشت و سلامت، زیبایی، دکوراسیون منزل و دفتر کار و ….)؛ مهارتهای رفتاری-روانشناسی (مثل کنترل خشم، جرئتمندی، برنامهریزی، ذهن مثبت، خلاقیت و ایجاد عادتهای خوب)؛ زبانهای خارجی؛ مشاغل (مثل بورس، خلبانی، رانندگی، لولهکشی)؛ حفظ قرآن؛ نرمش در خانه و ورزش؛ نکات زندگینامه و جملات مشاهیر (مانند عرفا، شهدا، کارآفرینان و سیاستمداران) و نرمافزارها (مثل ویرایش فایل متنی، فیلم و عکس). اینترنت علاوه بر کمک به آموختن، ابزارهای خوبی ارائه میدهد تا شما را در یاد دادن دانش یا مهارتتان به دیگران یاری کند. در این بخش میخواهیم به معرفی موارد ذکر شده بپردازیم.
آموختن
اولین راهی که برای آموختن یک موضوع به شما پیشنهاد میدهیم، جستجوی آن در موتورهای جستجو است. پارسی جو[۳] و یوز[۴] دو موتور خوب ایرانی و گوگل[۵] یکی از موتورهای خوب خارجی است. شما میتوانید با استفاده از عبارات کلیدی “آموزش”، “چگونه”، “چیست”، “معرفی” و امثال آنها در کنار موضوع مدنظرتان، اطلاعات خوبی پیدا کنید. در گام بعد سایتهای اشتراک گذاری فیلم را پیشنهاد میکنیم. نمونههای خوب ایرانی و خارجی آن آپارات[۶] و یوتیوب[۷] است. معمولاً در این سایتها برای آموختن هر فعالیت و دانشی، فیلم و کلیپ آموزشی پیدا میکنید. علاوه بر این شما میتوانید بهطور مستقیم و بدون استفاده از موتورهای جستجو وارد یک سایت شوید. برخی سایتها مطالب متنوعی دارند و میتوان برای آموختن هر موضوع عمومی به آنها مراجعه کرد. پرتالهایی مثل تبیان، آوینی و مجلات اینترنتی از این دست هستند. بعضی سایتها، وبلاگها و صفحات شبکههای مجازی وجود دارند که تمرکزشان بر یک یا چند موضوع است. ممکن است با نتیجه موتور جستجو به آنها منتقل شوید یا از طریق دوستان و آشنایان خود با آنها آشنا شده باشید. علاوه بر این کانالهای خوبی برای کسب اطلاعات در موضوعات مختلف در شبکههای اجتماعی مانند سروش، بیسفون و تلگرام وجود دارند. برای مثال کانال تربیت فرزند، احکام و مطالعه روزانه یک صفحهای را میتوان نام برد.
شما میتوانید برای یافتن پاسخ سوالهای تخصصی خود به سایتها و کانالهایی مراجعه کنید که در حوزههای پزشکی، روانشناسی، دینی و غیره به پرسشهای موردی تخصصی کاربران پاسخ میدهند. کانالها و گروههایی در شبکههای اجتماعی تشکیل شده که برنامه مطالعه گروهی قرآن و کتابهای مختلف را میگذارند. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که احتیاج به مشوق و انگیزه برای انجام مطالعه دارید، پیشنهاد میکنیم حتماً سری به آنها بزنید. ممکن است ترجیح بدهید بهجای آنکه متن آموزش را خوانده یا فیلم آن را تماشا کنید، فایل صوتی آموزشی گوش دهید. در اینصورت ما گوشدادن پادکستها و کتب صوتی موجود در کانالها و سایتها را به شما معرفی میکنیم.

احتمالاً در مورد هر موضوعی که به ذهنتان برسد، نرمافزار آموزشی ایرانی یا خارجی وجود دارد. در مواردی بازیهای قابل اجرا بر روی رایانه و گوشیهای همراه یا تبلت طراحی شدهاند که هدفشان یاد دادن مطالب درسی یا دانش و مهارت است.
فضاهای آموزشی
-
دانشگاه
بحث آموزش الکترونیک در دانشگاهها را میتوان از دو جنبه مطرح کرد. یکی معرفی امکانی است که دانشگاهها برای دانشجویان فراهم کردهاند، تا بدون حضور فیزیکی در دانشگاه و از طریق اینترنت درس بخوانند. جنبه دیگر، معرفی سایتهایی است که با در اختیار گذاشتن محتواهای آموزشی، تحصیل (حضوری/غیرحضوری) در دانشگاه را آسانتر و مؤثرتر میکنند.
بسیاری از دانشگاههای خوب کشور امکان آموزش الکترونیک دارند. در اینجا منظور از آموزش الکترونیک، استفاده از ابزارهاي الكترونيكي و اینترنت بهعنوان بـستر اصـلي ارائـه آموزش است و نه وسایل کمک آموزشی. عموم دورههای آموزش الکترونیک برای مقاطع بالاتر از کارشناسی است که دانشجویان آنها شاغل هستند و برای حضور در محل دانشگاه محدودیت دارند. با آموزش الکترونیک دانشگاه، علاوه بر مدیریت بهتر زمان، از هزینههای رفت و آمد یا سفر به دانشگاه، خوابگاه، تغذيه و مانند آن کاسته میشود.
معمولاً آموزش الکترونیک دانشگاه، با استفاده از «سامانه مدیریت یادگیری» صورت میگیرد که واسط خوبی برای ارتباط دانشجو، استاد و دانشگاه است. قابلیتهای این سامانه بسته به دانشگاه متفاوت است؛ اما بهطورکلی دارای امکاناتی برای ارائه درس، تمرین و پروژه، پرسش و پاسخ، آزمون و نمرات است. استاد در زمان ارائه درس، مشغول به تدریس در دانشگاه میشود و فیلم او همزمان برای دانشجویان از طریق اینترنت پخش میشود. دانشجویان میتوانند سؤالات خود را بهصورت مکتوب یا صوتی از استاد یا سایر دانشجویان بپرسند و یا جلسات مباحثه اينترنتي با آنها داشته باشند. دانشجویان میتوانند در ساعت خارج از کلاس نیز به فیلم تدریس یا فایلهای آن دسترسی داشته باشند. تمرینها از طریق سامانه مدیریت یادگیری در اختیار دانشجویان قرار میگیرد. در انتهای ترم، آزمون الکترونیکی برای سنجش میزان یادگیری دانشجویان برگزار میشود و در صورت کسب نمره مجاز، به آنها مدرک معتبر آن دانشگاه اعطا میشود.
حال میخواهیم به معرفی جنبه دیگری از تاثیرگذاری اینترنت در آموزش دانشگاهی بپردازیم. یکی از مزیتهای آموزش مجازی این است که دسترسی بدون مرز به محتواها، دیگر یک رؤیا نیست. شما اگر دانشجوی هر دانشگاهی در کشور باشید، میتوانید پشت صندلیهای هر کلاس درسی در دانشگاههای مهم ایران و دنیا بنشینید. عجیب است؛ اما با وجود نعمت فضای مجازی، شدنی است. سایتهای ایرانی و خارجی متعددی وجود دارند که فیلم کلاسهای درس دانشگاههای مختلف ایران و دنیا را در اختیار میگذارند. در ادامه چند سایت ایرانی و خارجی را معرفی میکنیم.
سایت مکتبخونه[۸] در دو زمینه دروس دانشگاهی و مهارتهای لازم برای بازار کار فعالیت میکند. مکتبخونه دروس اساتید دانشگاههای برتر کشور را ضبط کرده و بهصورت رایگان در اختیار کاربران میگذارد. همچنین ویدئوهای آموزشی مختلفی نیز دارد. زمینه دیگر فعالیت مکتبخونه، ارائه دورههای آموزشی برای کسب مهارتهای لازم برای ورود به بازار کار است. در پایان، گواهینامه رسمی از دانشگاه برگزارکننده اعطا میشود. برای استفاده از مکتبخونه میتوان نرمافزار آن را نصب کرد. سایت فرادرس[۹] نیز تا حدی مشابه مکتبخونه و دارای فیلمهای آموزشی دانشگاهها است؛ ولی ویدئوهای دورههای غیر رایگان را نیز در اختیار کاربران میگذارد. دو سایت Edx[۱۰] و Coursera[۱۱] نمونههای خارجی مرجع فیلمهای کلاس درس دانشگاه است که امکان استفاده از آنها از طریق نرمافزارشان نیز وجود دارد.
آیا تا به حال کلمه «وبینار» را شنیدهاید؟ وبینار همان سخنرانی یا سمینار مبتنی بر وب است، به این ترتیب که از سخنران و اسلایدهای آموزشی او فیلم گرفته میشود و بهطور زنده برای شرکتکنندگان پخش میشود. برای بالابردن دانش تخصصی خود میتوانید در وبینارهای ایرانی و خارجی شرکت کنید.

-
حوزه
حوزه هُدات[۱۲] (علوم اسلامی دانشگاهیان) مخصوص دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهها است که علاقهمند به مطالعات دینی هستند. این حوزه مدرک معادل ارائه نمیکند و اگر مدرک تحصیلات حوزوی برای شما مهم است، باید به مراکز دیگری مثل مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی[۱۳] یا جامعهالزهرا[۱۴] مراجعه کنید.
خانمی که دروس سطح اول حوزه را خوانده باشد و بخواهد بهدلیل محدودیتهای زمانی و مکانی خود، از آموزش الکترونیک برای یادگرفتن سطوح دیگر بهره ببرد، میتواند از آموزش مجازی[۱۵] مرکز آموزشهای غیرحضوری حوزههای علمیه خواهران استفاده کند.
سامانه آموزش مجازی دانشگاهیان،[۱۶] آموزشهای مجازی را به صورت رایگان در اختیار افراد میگذارد و گواهی آموزشی ارائه میدهد. موضوعات آموزشی این مرکز بزرگ شامل فرهنگ و سیاست، مهارتهای عمومی، معارف و علوم قرآنی، هنر و رسانه است.
شما در هر سطحی از آگاهی دینی که باشید، میتوانید برای کسب معارف بیشتر در هر موضوعی به سایت مدرسه فقاهت[۱۷] مراجعه کنید. این سایت بهصورت برخط فیلم و صوت درسهایی که در حوزههای علمیه قم، مشهد، نجف و برخی مراکز حوزوی تدریس میشود را پخش میکند و امکان بارگیری آنها را به کاربران در هر زمانی میدهد. علاوه بر این متن پیاده شده برخی از این دروس نیز در سایت موجود است. برای استفاده راحت کاربران، نسخه نرمافزاری سایت نیز تدارک دیده شده است.
-
مدرسه
در حال حاضر در کشور ما مدرسهای که کاملاً بر مبنای آموزش الکترونیک باشد، وجود ندارد. اما سایتهایی هستند که فیلم کلاسهای درس برخی معلمها را در اختیار دانشآموزان قرار میدهد. برای مثال سایت آموزش مجازی آلاء[۱۸] (فیلم های آموزشی دبیرستان دانشگاه صنعتی شریف)، کانون فرهنگی آموزش[۱۹] و گزینه دو[۲۰] را میتوان نام برد. اگر شما در مطالبی که از کلاس درستان آموختهاید احساس کمبود دارید، میتوانید سری به این فیلمها بزنید و دانش خود را تقویت کنید.

علاوه بر این سایتهای زیادی مثل تخته سفید[۲۱] و بخش رسانههای آموزشی سایت رشد[۲۲] وجود دارد که ویدئوهای آموزشی را برای بارگیری یا مشاهده در اختیار دانشآموزان عزیز قرار میدهد. همانطور که قبلاً بیان شد در سایتهای عمومی اشتراک فیلم مثل آپارات[۲۳] و یوتیوب[۲۴] نیز پويانمـایي و فیلم کمک آموزشی وجود دارد.
-
آموزشگاه مجازی
امروزه آموزشگاههای مجازی زیادی بهوجود آمده است که دانش و مهارت متنوعی را در اختیار کاربرانشان قرار میدهند. بهطور معمول محتواهای خود را به صورت آنلاین یا بسته آموزشی درب منزل ارائه میکنند و با ارزیابی پایانی، مدرک ملی یا بین المللی اعطا میکنند. برای مثال بنیاد آموزش مجازی و الکترونیکی ایرانیان[۲۵] یا کانون زبان[۲۶] را میتوان نام برد.
-
انجمن و سایت
انجمنها یا تالارهای گفتمان مکانی برای جمع شدن افراد علاقهمند به موضوعات مشترک، طرح سؤال و گرفتن جواب از افراد مختلف و تبادل نظرات برای مشورت است. انجمنها برای موضوعات عمومی و تخصصی ساخته میشوند و فعالیت میکنند. اگر مشغول یادگیری موضوع خاصی هستید و سؤالی برای شما پیش آمده است، میتوانید در انجمن سؤال خود را مطرح کنید و همچنین به سؤالات دیگران پاسخ دهید. معمولاً در انجمنها افراد صاحبنظر و متخصص نیز حضور دارند تا در سطح خوبی به سوالات پاسخ داده شود. انجمن سایت رشد[۲۷] مکانی مختص به دانشآموزان برای مشورت درباره مسائل مختلف و افزایش اطلاعاتشان است. مثالی از انجمن تخصصی، انجمن متخصصین تلفن همراه[۲۸] است.[۲۹]

سایتهای مفید متعددی که برای آموزشهای تخصصی وجود دارند. همانطور که در بخشهای قبلی شرح داده شد، درصورت مطلع نبودن از آدرسشان با موتورهای جستجو قابل دسترساند. برای مثال سایت Duolingo[۳۰] ابزارهای مفیدی برای آموزش زبانهای دنیا دارد.
آموزش دادن
در سالهای قبل تولید نرمافزار و یا طراحی سایت بدون داشتن تحصیلات دانشگاهی کامپیوتر و یا گذراندن دورههای تخصصی به سختی امکانپذیر بود. اما امروزه این کار، حتی با داشتن میزان کمی اطلاعات عمومی درباره کامپیوتر، شدنی است. فقط کافی است علاقهمند باشید تا کارهای بزرگی انجام دهید.
شما میتوانید بهسادگی و به کمک یک سامانه مدیریت محتوا یا CMS، سایت خود را طراحی کنید و آن را مدیریت کنید. شاید بخواهید از این سایت برای معرفی و فروش هنر یا محصولات خود استفاده کنید و یا در آن آموزشهایی از رشته تخصصی خود یا علاقهمندیهای دیگرتان برای سایرین قرار دهید. امروزه صفحات شخصی سایتهایی مثل اینستاگرام و کانالهای شبکههای اجتماعی ابزارهای خوبی در اختیار همگان قرار داده تا دانش و مهارت خود را به دیگران منتقل کنند و یا از آن برای منافع مالی استفاده نمایند. احتمالاً تبلیغات صفحات و کانالهای فروش کالاهای تزئینی دستساز (مثل زیورآلات، وسایل دکوری، تابلوهای معرق و کارت پستال) یا محصولات خانگی (مثل رب، آبلیمو و دمنوش) را دیدهاید. حتی میتوانید محصولات طبیعی (مثل عسل، بنشن و سبزی خشک) را از مکانی خریداری کنید و به کاربران فضای مجازی در مکانی دیگر بفروشید.
اگر فضای شخصی در اینترنت (مثل وبلاگ، سایت، کانال یا مشابه آن) ندارید تا محتوای تولیدی خود را روی آن بگذارید، میتوانید از امکاناتی استفاده کنید که برخی کانالها و سایتها در اختیارتان قرار میدهند. آنها متن، فایل صوتی یا ویدئویی آموزشی که توسط شما ارائه میشود را دریافت کرده و در اختیار عموم میگذارند.
طراحی بازی رایانهای و موبایلی با نرمافزارهای جدید آسان شده است. شما میتوانید به کمک موتورهای بازیساز مثل نرمافزار unity بازی بسازید و در کنار لذت بردن از این کار، به سایرین مهارت یا دانشی را که در آن توانا هستید آموزش دهید.
لطفاً کلیشه محدودیت سن و شرایط را در فضای مجازی کنار بگذارید. شما در هر سنی که باشید، میتوانید به دیگران آموزش دهید. مثلاً دختر نوجوانی به نام گابریل جردن در سال ۲۰۱۶ توانسته با راهاندازی آموزشگاهی برای نوجوانان در مریلند، اصول راهاندازی کسب و کار اینترنتی را تدریس کند.[۳۱]
آموختن و آموزش تخصصی به کمک اینترنت
مطالعات متفرقه معمولاً جذابیت دارد و دارای مزایایی هم است: دایره اطلاعات عمومی شما را افزایش میدهد؛ در شرایط حساس از آن اطلاعات میتوانید، استفاده کنید و …. اما باید توجه داشته باشید که سرزدن به سایتهایی با موضوعات مختلف که در راستای ارتقای دانش یا مهارت شما در چند حوزه تخصصی نیست، تنها به شما کمک میکند تا اقیانوسی از اطلاعاتی را کسب کنید که متاسفانه عمق ندارد و این انبوه اطلاعات هیچ سودی به شما نمیرساند. پس به شما پیشنهاد میکنیم که چرخشهای خود را در اینترنت هدفمندتر کنید و به یادگیری یا یاددادن تخصصی نیز توجه داشته باشید.

تکنولوژی به کمک انسان آمده است تا هر آنچه در دنیای واقع وجود دارد، در فضای مجازی نیز ایجاد کند. از این رو اینترنت بستر مناسبی برای آموزشهای تخصصی است. فيلم، پويانمایي و قطعـات صوتي در كنار متن و تصوير، علاوه بر جذاب شدن محتـواي دروس الكترونيكـي، حجم بيشتري از اطلاعات را در فرصتي كوتاهتر انتقال ميدهد.
شما چند سال سن دارید؛ ۱۵ سال، ۴۳ سال، ۵۶ سال؟ آیا سن شما مانعی برای یادگیری و آموزش دانش و مهارت است؟ اگر تا چند سال قبل، در ذهنتان سن، یک محدودیت بوده؛ اما در حال حاضر با وجود اینترنت، چنین مانعی وجود ندارد. میتوانید در منزل خود نشسته و با ثبتنام در کلاس، از محتوای آن منتفع شوید.
محل زندگی شما کجاست؛ شهر بزرگ یا یک روستا؟ اگر بخواهید در کلاس آموزشی شرکت کنید، برای بیرون آمدن از منزل محدودیت مکانی، زمانی یا مالی دارید؟ فاصله منزلتان با کلاسی که میخواهید بروید زیاد است؟ ساعتهای خالی روزتان با زمان برگزاری آن کلاس هماهنگ نیست؟ هزینه کلاس برای شما زیاد است؟ فرقی نمیکند که در چه شرایطی هستید، شما میتوانید با آموزش الکترونیک بر این مشکلات فائق آیید.
نتیجهگیری
اگر شما میتوانید دانشگاه یا حوزه راهاندازی کنید، بسم الله. در غیر اینصورت میتوانید به فضای علمی کشور کمک کنید. مثلاً میتوانید بهعنوان استاد دانشگاه یا دانشجو که البته با اجازه از استاد، کلاس درس خود را ضبط کرده و برای سایت مکتبخونه بفرستید، تا دیگران نیز بتوانند از شما بیاموزند. سایت تخته سفید، فضایی در اختیار معلمان و دانشآموزان قرار داده تا فیلم کلاسهای درس خود یا فیلم و کلیپهای آموزشیای که خود طراحی کردهاند یا از سایتی بارگیری کردهاند را در این سایت قرار دهند. در قسمتهای قبل مقاله توضیح داده شد که شما میتوانید آموزش خود را در سایتهای عمومی اشتراک فیلم مثل آپارات[۳۲] و یوتیوب[۳۳] بارگذاری کنید.
ممکن است بخواهید خودتان وبینار آموزشی برگزار کنید. خیلی هم خوب؛ اما قبل از آن لازم است تدارکاتی برای ضبط فیلم و سامانه ویدئو کنفرانس داشته باشید.
اگر در حوزه علوم دینی تحصیل میکنید، میتوانید متن پیاده شده کلاس، صوت یا فیلم تدریس استاد خود در حوزه را به کمک اینترنت منتشر کنید. در صورتیکه با ابزارهای ساخت نمامتن، اینفوگرافیک، کلیپ و انیمیشن آشنا باشید، حضورتان در فضای مجازی بهعنوان تولیدکننده محتوای دینی و علمی بسیار ارزشمند خواهد بود.
اگر شما صاحب آموزشگاهی هستید، میتوانید آموزشهای خود را بهصورت مجازی نیز ارائه دهید. برای این کار با کمی جستجو در اینترنت، محصولات نرمافزاری متعددی را پیدا خواهید کرد که به کمک آنها کلاس مجازی برگزار کنید و یادگیری دانشآموزانتان را مدیریت و ارزیابی نمایید.[۳۴]
- http://mis.ito.gov.ir/web/guest/news/-/view/رشد-هفده-و-نیم–درصدی-کاربران-اينترنت-در-سال-۱۳۹۵/۸۷۹
- http://mis.ito.gov.ir/
- http://parsijoo.ir/
- http://yooz.ir
- www.google.com
- http://aparat.com/
- www.youtube.com
- https://maktabkhooneh.org/
- http://faradars.org
- https://www.edx.org
- https://www.coursera.org/
- http://el.hodat.ir
- http://www.ikvu.ir/
- http://old.jz.ac.ir/Index.aspx?tempname=Template16&lang=1&sub=21
- http://vu.whc.ir
- http://ec.nahad.ir
- http://www.eshia.ir/
- http://sanatisharif.ir/
- www.kanoon.ir
- http://gozine2.ir
- https://takhtesefid.org
- http://media.roshd.ir/
- www.aparat.com
- www.youtube.com
- http://iranelearn.com/
- http://www.ili.ir/fa/services/lms-آموزش-های-مجازی-LMS-
- http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-forums.php?SSOReturnPage=Check&Rand=0
- www.pars-gsm.com
- مثالهای دیگر از انجمنهای تخصصی را در مقاله هزار توی تارهای مجازی مطالعه نمایید.
- https://www.duolingo.com/
- https://excelyouthmentoring.com/about-us
- www.aparat.com
- www.youtube.com
- برای مثال “سانا” سامانهای برای پیاده سازی موفق آموزش الکترونیکی در اختیار کاربران میگذارد. http://sanaskill.ir